Thị trường vàng miếng trước quy định mới của Chính Phủ

Nguồn tin từ Ngân hàng Nhà nước (NHNN) khẳng định từ ngày 10/1 tới, sẽ chỉ những địa điểm được cấp giấy phép mới có quyền kinh doanh vàng miếng.

Những bất cập của chính sách với thị trường vàng
Năm 2012, đã có nhiều chính sách nhằm bình ổn thị trường vàng, hầu hết đều gây nên những cơn sóng gió không cần thiết đối với thị trường vàng. Đó là: Việc đưa vàng miếng vào ngành kinh doanh có điều kiện; quyết định lấy SJC là thương hiệu vàng miếng quốc gia; không liên thông giá vàng trong nước với thế giới; đề xuất đánh thuế VAT với vàng để hạn chế “vàng hóa” trong nền kinh tế, yêu cầu các NH thương mại ngừng huy động và cho vay bằng vàng, thu phí gửi vàng vào ngân hàng... Chính sách gây bất ổn nhất của NHNN chính là việc chọn vàng miếng SJC làm thương hiệu độc quyền vàng quốc gia.

thương hiệu vàng miếng

 Từ chỗ ngang nhau về giá của tất cả các thương hiệu vàng miếng, SJC bỗng “một mình một chợ” với giá cao chót vót. Những ngày cuối cùng của năm 2012, giá vàng trong nước và thế giới chênh tới mức đỉnh: trên 4,5 triệu đồng/lượng, trong khi các thương hiệu vàng khác thu hẹp khoảng cách với giá thế giới với mức chênh chỉ 1- 2 triệu đồng/lượng, thậm chí có thời điểm trong tháng 11 chỉ chênh vài trăm nghìn đồng/lượng. Mãi đến cuối năm NHNN mới công bố: quy định tại Nghị định 24 không phân biệt đối xử giữa vàng miếng SJC và các loại vàng miếng khác. Các loại vàng miếng trên, bao gồm cả vàng miếng SJC và vàng miếng khác thuộc sở hữu hợp pháp của các tổ chức, cá nhân được pháp luật công nhận và bảo vệ,  được mua bán, trao đổi. Nhưng thị trường và chính các ngân hàng thương mại quốc doanh cũng vẫn phân biệt về giá đối với các loại vàng miếng khác SJC.

Cần có sự điều chỉnh Nghị định 24/CP

Về nguyên tắc, nếu chúng ta chấp nhận một thị trường vàng cần phải tôn trọng các quy luật thị trường, trong đó NHNN chỉ thực hiện chức năng quản lý và hoạch định chính sách mà không tham gia sản xuất kinh doanh hoặc điều tiết thị trường bằng các biện pháp hành chính, không trực tiếp can dự việc kinh doanh của các doanh nghiệp. Các DN đáp ứng đủ điều kiện sản xuất - kinh doanh thì phải để họ tự hoạt động theo cơ chế thị trường, cho phép nhiều thương hiệu cùng tồn tại thay vì độc quyền. Khi đã quy định điều kiện kinh doanh thì không được đẻ ra các thủ tục xin - cho, cấp giấy phép con. Thị trường Việt Nam phải liên thông với thị trường thế giới, phải loại bỏ yếu tố giá cách biệt như hiện nay bằng các giải pháp thị trường. Cung phải gắn với cầu, tiến tới tự do hóa xuất nhập khẩu, Nhà nước chỉ điều tiết bằng chính sách thuế như các nước khác trên thế giới.

Cần sửa đổi Nghị định 24 để loại bỏ những bất cập hiện nay. Nghị định sửa đổi này phải đề cập toàn diện hơn các sản phẩm và dịch vụ tài chính liên quan tới vàng chứ không đơn thuần chỉ quản lý vàng miếng và vàng trang sức. Trả lại sản xuất, kinh doanh vàng miếng cho các doanh nghiệp. Ngân hàng thương mại không nên đóng vai trò đầu mối kinh doanh vàng miếng mà chỉ nên triển khai các sản phẩm phái sinh (với điều kiện đủ kinh nghiệm, trình độ chuyên môn), còn nếu muốn kinh doanh vàng miếng nên thành lập công ty vàng độc lập.

Những quy định mới bình ổn thị trường vàng

Như vậy, sẽ có khoảng hơn 5.600 cửa hàng vàng chỉ còn được phép kinh doanh đồ trang sức. Trong số hơn 8.000 cửa hàng đang kinh doanh vàng miếng hiện nay, chỉ có 14 doanh nghiệp và 17 tổ chức tín dụng, với tổng cộng 2.400 điểm giao dịch trên cả nước vừa được cấp phép mới. Trong đó ở TP HCM có khoảng 900 điểm và Hà Nội khoảng 400 điểm giao dịch. Theo Nghị định 24/CP, NHNN lần đầu tiên có trách nhiệm cấp phép hoạt động cho các đơn vị mua, bán vàng miếng. Những doanh nghiệp được cấp phép kinh doanh vàng miếng phải đạt đủ các tiêu chuẩn như có vốn điều lệ từ 100 tỷ đồng trở lên; có từ 2 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực mua bán vàng; đã nộp từ 500 triệu đồng trở lên tiền thuế của hoạt động kinh doanh vàng trong 2 năm năm gần nhất; có mạng lưới bán hàng từ 3 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trở lên.

Cùng với các biện pháp đó, vào chiều ngày 28-12-2012, NHNN đã ban hành Thông tư 38, quy định kể từ ngày 10-1-2013 trạng thái vàng, tức giá trị số dư vàng miếng phát sinh do mua bán vàng, cuối ngày của các tổ chức tín dụng không được vượt quá 2% so với vốn tự có và không được duy trì trạng thái vàng âm. Các tổ chức tín dụng phải báo cáo hàng ngày trạng thái vàng của mình cho NHNN.